Tofa (Karagas) Türkleri ve dilleri üzerine

Ankara: Tehlikedeki Diller Dergisi /Journal of Endangered languages, TDD/ Cilt 1, Sayı 1 (2012) Kış / Winter: s. 103-112.Bugün Güney Sibirya’da Rusya Federasyonu içerisinde İrkutsk oblastına bağlı Nijneudinsk rayonu ve köylerinde yaşamakta olan Tofa Türkleri (veya Tofalar) 1930 yılına kadar ‘Karagaslar’ ve / veya ‘Karagas Tatarları’ olarak bilinmekteydi. 2010 nüfus sayımına göre toplam nüfusu sadece 762 olan Tofa Türklerinin dili UNESCO tarafından Redbook Kırmızı Kitapa alınarak ‘varlığı tehlikedeki diller’ listesine dahil edilmiştir. Türk lehçelerinin sınıflandırılmasında ‘Uygur-Oğuz’ grubunda ele alınan Tofa Türkçesi, eskicil kimi dil özelliklerini bünyesinde korumasının yanında Moğolca ile paralellik gösteren bazı özellikleri taşımasıyla da karşılaştırmalı Türkoloji çalışmalarında ayrı bir öneme sahiptir.